4 lutego, w Światowym Dniu Walki z Rakiem, cały świat przypomina, że choroba nowotworowa to nie wyrok, a raka można nie tylko leczyć, ale też wyleczyć! Im szybciej wykryty nowotwór, tym większe prawdopodobieństwo wyzdrowienia. Dlatego tak ważne jest postawienie prawidłowej diagnozy we wczesnym stadium choroby. Kluczem do tego są regularne badania profilaktyczne. Tymczasem wielu z nas unika badań. Wśród powodów takiego zachowania padają odpowiedzi: „Boję się”, „Jeszcze coś mi wykryją”, „Wolę nie wiedzieć”, „Nie mam czasu” albo „To mnie nie dotyczy”. Czas odczarować mity i przełamywać obawy związane z badaniami profilaktycznymi – przypomina o tym nowa odsłona kampanii RAK. TO SIĘ LECZY! pod hasłem „Jestem na badaniach, zaraz wracam”.
Wraz z partnerami i ambasadorami kampanii pokazujemy, że badania profilaktyczne w kierunku nowotworów można wykonać szybko i sprawnie, bezboleśnie i bez stresu. Badania przesiewowe, takie jak mammografia, cytologia czy kolonoskopia, powinny być częścią naszego życia i warto traktować je jak inne codzienne zadania. Badając się regularnie możemy spać spokojnie wiedząc, że jesteśmy zdrowi, a w sytuacji wykrycia zmian dajemy sobie szansę na szybkie rozpoznanie i skuteczne leczenie. – podkreśla Marek Kustosz, wiceprezes Fundacji TO SIĘ LECZY.
Hasło kampanii „Jestem na badaniach, zaraz wracam” ma „zarażać” pozytywnym podejściem do naszego zdrowia i badań profilaktycznych oraz pobudzać do działania kładąc nacisk na aspekty takie jak prostota badań, szybkość wykonania, ich szeroka dostępność oraz bezpłatność. Regularne wykonywanie badań, jest powodem do dumy, którym warto dzielić się z otoczeniem. Jednocześnie podkreślamy, że otoczenie powinno wspierać nas w tych postanowieniach np. w miejscu pracy, czy w domu wśród najbliższych.
Tylko 7% Polaków wykonuje badania profilaktyczne, kiedy nie odczuwa żadnych dolegliwości.
O tym, że Polacy zbyt rzadko stosują się do zaleceń profilaktyki pierwotnej (zdrowego stylu życia) i nie wykonują badań mówi się od dawna. O cytologii czy mammografii słyszała prawie każda kobieta. Tymczasem tylko ok. 20-25% kobiet wykonuje cytologię i ok. 45% kobiet mammografię w ramach bezpłatnych programów przesiewowych. Choć należy wziąć pod uwagę fakt, że wiele Pań ma wykonywane te badania w ramach prywatnej opieki specjalistycznej, co nie jest raportowane, a wielka szkoda, bo nie mamy pełnego obrazu sytuacji. Od lat zastraszająco niski jest odsetek osób, które wykonały kolonoskopię, oscylujący w granicach 17-19%. Niepokojący jest fakt, że tylko 7% Polaków wykonuje badania profilaktyczne, kiedy nie odczuwa żadnych dolegliwości[1].
– To normalnie, że każdy z nas ma mechanizmy obronne, jeśli się czegoś boimy to potrafimy to sobie wytłumaczyć i wyłączyć logiczne myślenie. I nie dotyczy to tylko kwestii wykonywania badań czy leczenia, ale tak naprawdę wszystkich aspektów naszego życia, które budzą nasz niepokój. Wtedy właśnie tłumaczymy sobie nasze decyzje albo ich brak, np. naszą zajętością. Dlatego tak ważna jest edukacja, już od najmłodszych lat, dostępna w szkołach, w sieci, tak aby to weszło nam w nawyk, aby całe rodziny się badały. – zaznacza dr n. med. Mariola Kosowicz, Kierownik Poradni Psychoonkologii, Narodowy Instytut Onkologii – Państwowy Instytut Badawczy.
Profilaktyka to najskuteczniejsza metoda zapobiegania zachorowaniu i zgonu z powodu raka.
Z roku na rok liczba nowych zachorowań na nowotwory w Polsce rośnie, a do 2030 roku ma wynieść ok. 200 000. Problemem pozostaje późne rozpoznanie raka, często kiedy dochodzi już do rozsiewu procesu nowotworowego po całym organizmie. I tu właśnie wiele zależy od nas, dzięki regularnym badaniom i prostym zasadom zdrowego życia możemy zmniejszyć ryzyko zachorowania i wykryć zmiany nowotworowe w stadium bezobjawowym albo mało zaawansowanym, kiedy leczenie jest najskuteczniejsze.
Profilaktyka pierwotna i wtórna to dwie najskuteczniejsze metody zmniejszenia liczby zachorowań na nowotwory i wczesnego ich wykrywania. Nadal przykładamy do nich zbyt mało uwagi. WHO szacuje, że przestrzeganie zaleceń, które są ujęte w Europejskim Kodeksie Walki z Rakiem[2] zmniejszyłoby w Europie liczbę zgonów spowodowanych nowotworami nawet o 50%! – podkreśla prof. dr hab. n. med. Piotr Rutkowski, Kierownik Kliniki Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków, Narodowy Instytut Onkologii – Państwowy Instytut Badawczy – i dodaje – Regularnie wykonując badania przesiewowe takie jak cytologia, mammografia czy kolonoskopia, zmniejszamy ryzyko zgonu z powodu nowotworu. A w przypadku kolonoskopii mamy także możliwość jednoczasowego usunięcia polipów i zmian przednowotworowych. To pokazuje, jak wiele jest w naszych rękach, warto udać się na badania i zachęcać do tego innych. Badania przesiewowe są w pełni bezpłatne, szeroko dostępne, także w czasie pandemii. Nasza poradnia profilaktyki przy Narodowym Instytucie Onkologii stoi częściowo pusta!
W ciągu ostatnich lat docierały do nas niepokojące informacje mówiące o drastycznym spadku liczby wykonanych badań, nawet o 200 tysięcy. – Wielu z nas żyje w przeświadczeniu, że podobnie jak w czasie lockdown’u dostęp do nich jest utrudniony. Tymczasem gabinety profilaktyczne są otwarte i bezpłatne badania profilaktyczne można wykonywać bez zwłoki. Listę placówek, w których można się przebadać w swojej okolicy, znajduje się m.in. na stronie pacjent.gov.pl oraz w Internetowym Koncie Pacjenta – gdzie wypełniając ankietę nt. stanu zdrowia, otrzymamy spersonalizowane rekomendacje odnośnie zasad zdrowego stylu życia i zalecanych badań jakie powinniśmy wykonać. Warto o tym mówić i zachęcać swoich bliskich. – apeluje Szymon Chrostowski, prezes Fundacji TO SIĘ LECZY.
Dołącz do akcji na: https://www.facebook.com/RakToSieLeczy
Retransmisja konferencji RAK. TO SIĘ LECZY, 4.02.2022
Spot JESTEM NA BADANIACH, ZARAZ WRACAM!
[1] Badanie postaw wobec zachowań zdrowotnych w zakresie profilaktyki nowotworowej wśród mieszkańców Polski https://planujedlugiezycie.pl/wp-content/uploads/2020/09/raport-kantar.pdf
[2] https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/europejski-kodeks-walki-z-rakiem